İstanbul, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle her zaman dikkat çeken bir metropol. Ancak son günlerde yaşanan bir tartışma, gastronomi dünyasında adeta bir sosyal deney niteliğinde. Şehrin farklı semtlerinde lahmacun fiyatları arasındaki devasa uçurum, hem esnafı hem de tüketiciyi düşündürmeye başladı. Peki, İstanbul'da lahmacun neden bu kadar farklı fiyatlarla satılıyor? İşte bu sorunun yanıtlarını ararken, çeşitli semtlerde yaptığımız anketler ve esnaf röportajlarıyla ortaya çıkan verilere göz atıyoruz.
Öncelikle, İstanbul'un geniş coğrafyası ve farklı sosyo-ekonomik yapısı, lahmacun fiyatlarındaki farkların ana nedenlerinden biri. Örneğin, Beşiktaş gibi merkezi ve turistik bölgelerde lahmacun fiyatları genellikle daha pahalı. Burada, her bir mekanın konumlandığı yer, kira fiyatları ve hedef kitle göz önüne alındığında, fiyatların yükselmesi kaçınılmaz hale geliyor. Beşiktaş’ta bir lahmacunun fiyatı ortalama 40 TL ile 60 TL arasında değişirken, Anadolu Yakası’nda, örneğin Pendik’te veya Maltepe’de, aynı ürün 25 TL’den satışa sunulabiliyor.
Bir diğer etken ise lahmacun malzemeleri. Farklı bölgelerde kullanılan et türleri, baharatlar ve hatta hamur kalitesi bile fiyatları etkiliyor. Örneğin, İstanbul'un bazı köklü lahmacuncularında kullanılan ürünlerin kalitesi, fiyat artışına sebep oluyor. Fakat bu durum sadece gastronomi kalitesini etkilemekle kalmıyor; aynı zamanda lahmacun severlerin de beklentilerini artırıyor. Kaliteli bir lahmacun için daha fazla ücret ödemek isteyenlerin sayısı, zamanla arttı.
Semtler arası fiyat farklılıklarının yanı sıra, kampanyalar ve fırsatlar da bu durumu daha da ilginç hale getiriyor. Örneğin, Eyüp ve Gaziosmanpaşa gibi bölgelerde yer alan restoranlar, bazı haftalarda ya da özel günlerde "2 lahmacun alana bir bedava" gibi kampanyalar düzenliyor. Bu durum, sadece fiyat farklılıklarını değil, aynı zamanda müşteri düzeneklerini de etkiliyor. Esnaf ile yaptığımız görüşmelerde, bu tür kampanyaların yoğun müşteri çektiği ve fiyat rekabetini artırdığı belirtiliyor. Sonuç olarak, bu kampanyalar sayesinde bazı semtlerde lahmacun fiyatları düşebiliyor.
Lahmacun fiyatlarındaki bu meydana gelen uçurumun bir başka yönü de online sipariş platformları. Uygulamalar üzerinden verilen siparişlerde, bazı yerlerde belirgin indirimler yapılırken, diğerlerinde standart fiyatlar gözlemleniyor. Bu durum, hem alışveriş alışkanlıklarını hem de semtler arası mücadeleyi değiştiriyor. Özellikle genç neslin daha fazla tercih ettiği online sipariş uygulamaları, fiyatların ve kampanyaların hızla değişmesine sebep oluyor.
Son olarak, lahmacun kültürünün sadece bir besin maddesi olmaktan ziyade sosyal bir olgu olduğunu unutmamak gerekiyor. İstanbul'un sokaklarında bulunan lahmacuncular, hem ocak başında yapılan sohbetler hem de müşterileriyle kurduğu sıcak iletişim ile bilinir. Bu kültür, çeşitli sosyal medya platformları ve influencer’ların etkisiyle daha da yaygınlaşıyor. Çeşitli sosyal medya hesapları, lahmacun denemeleri yaparak hangi semtin en iyi lahmacunu sunduğunu kıyaslıyor ve bu durum, müşterilerin tercihlerini doğrudan etkiliyor.
İstanbul'daki lahmacun fiyatları tartışması, sosyolojik ve ekonomik perspektiflerden ele alınabilecek bir konu. Şehrin farklı semtlerinde yapılan araştırmalar gösteriyor ki, fiyat farklılıkları yalnızca ekmek arası et değil, aynı zamanda İstanbul'un çok katmanlı yapısının bir yansıması. Hem esnafın dertleri hem de tüketicilerin beklentileri bağlamında yaşanan bu dinamikler, gelecekte İstanbul mutfağını nasıl şekillendirecek? Lahmacun, sadece bir yemek değil; aynı zamanda pek çok insanın bir araya geldiği, paylaşıldığı ve tartışıldığı bir sosyal deneyim olmaya devam edecek.
